یکی از مولفه‌های مهم در مدارس به روز دنیا، تقویت تفکر انتقادی در کلاس درس است. 15 سوالی که در زیر جمع‌آوری شده‌اند نه تنها به معلمان زبان بلکه به تمام معلمان می‌توانند کمک کنند تا سطح پرسشگری و تفکر منتقدانه را در دانش‌آموزان و دانشجویان را بالا ببرند و در نتیجه در آینده شهروندانی مسئول‌تر نسبت به مسائل جامعه داشته باشیم. علاوه بر معلمان، والدین نیز می‌توانند به استفاده از این سوال‌ها کمک کنند تا فرزندانشان کمی فراتر از چهارچوب‌های تعیین شده در هر جامعه فکر کنند.
- از کجا می‌دانی؟
مهم نیست منبع خبر چه باشد: دانش کلاسی، اخبار رسانه‌ها، دوست و آشنا، در هر صورت زبان‌آموزان را تشویق کنید که در مورد معتبر بودن منبع خبر تحقیق کنند.
- اگر در جایگاه طرف مقابل بودی، چه نظری داشتی؟
این سوال زبان‌آموزان را تشویق می‌کند که در کلاس، نقش بازی کنند. یعنی تظاهر کنند که نظر مخالف دارند و بدین ترتیب فراتر از نظر خودشان دیدگاه‌های دیگر را کشف کرده و نظرات و موقعیت‌های دیگر را بهتر درک کنند. برنامه‌های کلاسی دیگر مانند بحث کلاسی، کمک می‌کند تا به این هدف برسیم.
- چطور این مسئله را حل می‌کنی؟
پیدا کردن راه‌حل‌های خلاقانه برای مشکلات متداول در زندگی روزمره، یک مهارت ارزشمند در زندگی است. این سوال فرصت مناسبی را برای زبان‌آموزان فراهم می‌کند که کنجکاو شوند و عمیق‌تر مسائل را ببینند.
- موافقی یا مخالفی؟ چرا؟
در هر بحث و هنگام انتخاب یکی از دو طرف بحث، زبان‌آموزان را به چالش بکشید تا هر دو دیدگاه را بررسی کنند، بحث‌های مطرح شده را سبک سنگین کنند و در نهایت بر مبنای اطلاعات دریافتی، انتخابی آگاهانه داشته باشند.
- چرا؟ چرا؟ چرا؟
درست مثل زمانی که کودک بودید، پس از جواب‌های اولیه و ساده زبان‌آموزان، همواره بپرسید چرا و این پرسش را تا جواب سوم‌شان ادامه دهید تا جوابی عمیق و واقعی بگیرید. در اینجا لازم است با دقت کلاس را بررسی کنید تا آنها را از کلاس‌زده نکنید. هدف شما این است که به آنها در مسیر کشف و یادگیری کمک کنید تا تجربه مثبتی داشته باشند.
- چطور می‌توان از بروز این مشکل در آینده جلوگیری کرد؟
از زبان‌آموزان بخواهید تحلیل کنند که چطور می‌توان از بروز دوباره این مشکل در آینده جلوگیری کرد. بدین ترتیب آنها را تشویق کرده‌اید که با دیدگاهی عمیق‌تر و منتقدانه فکر کنند.
- چرا این مسئله مهم است؟
مهم نیست که دانشجویان و دانش‌آموزان مشغول یادگیری چه چیزی هستند: زبان انگلیسی، تاریخ، ریاضی و … . مهم است آنها بفهمند این درس به زندگی امروزشان چه ربطی دارد.
- از چه جنبه‌های دیگری می‌توان این مسئله را بررسی کرد؟
آموختن تنها یک دیدگاه و باور آن ساده است. لازم است زبان‌آموزان را به چالش بکشید و آنها را تشویق کنید که از دیدگاه وسیع‌تری به موضوع نگاه کنند.
- می‌توانی یک مثال بزنی؟
از دیگر فعالیت‌هایی که به ارتقا تفکر انتقادی کمک می‌کند عبارت است از: ساختن یک مثال مرتبط یا استفاده از تجربه شخصی و به اشتراک گذاشتن آن.
- چطور این موضوع می‌توانست به شکل دیگری پایان یابد؟
برای پاسخ به این سوال، زبان‌آموز نیاز به قدرت تحلیل بیشتر دارد تا بتواند پایانی متفاوت را خلق کند یعنی بگوید «می‌توانست این طور باشد» (تحلیل شرایط آینده) بجای اینکه بگوید: «این طور هست» (توضیح شرایط موجود).
- کی می‌توانیم بگوییم که این موضوع حل شده است؟
زبان‌آموزان باید بدانند که موفقیت چیست و در جایی‌که موفقیت امری قطعی نیست، چطور می‌توان آن را اندازه‌گیری کرد؟
- چرا این سوال را پرسیدی؟
بجای اینکه پاسخ بی‌چون و چرا به سوال دانشجویان و دانش‌آموزان بدهید، این سوال آنها تشویق می‌کند که در مورد ارزش سوال فکر کنند.
- شرایط چه کسانی تحت تاثیر این موضوع قرار می‌گیرد؟
دانشجویان و دانش‌آموزان، رهبران آینده هستند. وقتی آنها در آینده تصمیمی می‌گیرند باید بدانند که زندگی چه کسانی را تحت تاثیر قرار خواهند داد.
- این داستان چه درس‌هایی مرتبط با زندگی خودمان به ما می‌دهد؟
دانشجویان و دانش‌آموزان هنگام مطالعه هر موضوعی در حال تعامل با آن هستند: چه ادبیات چه مطالعات اجتماعی چه زبان انگلیسی. پس چه بهتر که آنچه می‌خوانند در زندگی‌شان موثر باشد و آنها را یک قدم جلوتر ببرد.
- چرا این یک مسئله و مشکل است؟
بجای اینکه مسئله را بپذیریم، ابتدا تحلیل کنیم که این امر چرا یک مسئله است. در نتیجه به توانایی آنها در حل مسئله کمک خواهیم کرد.
Resource:
