تعریف شما از سیستم نمره‌دهی چیست؟ بر چه اساسی تنظیم شده ؟ آیا اساس آن اعداد یا حروف هستند؟ اگر چنین است، B چقدر از C بهتر است؟ اگر زبان‌آموز نمره 81 بگیرد و نه 79، چقدر بیشتر یاد گرفته است؟ آیا نمره‌دهی یک سیستم استاندارد دارد؟
دو گروه را در نظر بگیرید. دسته اول دانشجویانی که آموزش و ارزیابی‌شان از پیش مشخص است و دسته دوم زبان‌آموزان زبان انگلیسی که مبنای دانش آنها یک زبان است. در هر دو گروه نمره‌دهی به چه معناست؟ برای زبان‌آموزان زبان انگلیسی در مدرسه‌های دو زبانه که معلم‌ها باید فقط دستاوردهای زبان‌آموزان در زبان انگلیسی را گزارش دهند، نمره‌دهی چه معنایی میتواند داشته باشد؟ چطور می‌توانیم کیفیت عمل نمره‌دهی را در ترکیب ناهمگونی از دسته اول یعنی زبان‌آموزان زبان انگلیسی با برنامه‌های آموزشی شخصی‌سازی‌شده و دسته دوم یعنی زبان‌آموزان زبان انگلیسی در کلاس‌های درسی مدرسه را بالاببریم؟
نقد سیستم نمره‌دهی سنتی
نمره‌دهی چه چیزهایی نباید باشد:
- نمره‌دهی برای همه زبان‌آموزان نباید وابسته به یک فرمول خاص باشد.
- نباید سفت و سخت باشد.
- نباید غیرقابل پیش‌بینی باشد.
- نمره‌دهی نباید به این صورت باشد که زبان‌آموزان طبق اصول خاصی با هم مقایسه شوند.
نمره‌دهی چه چیزی باید باشد:
- اصولاً نمره‌دهی باید بخشی از یک ارزیابی مداوم در طول مسیر یادگیری باشد.
- براساس خودارزیابی زبان‌آموز و در نتیجه مذاکره‌ای میان معلمان و زبان‌آموزان انجام شود.
- پس از ارائه زبان آموز در کلاس و در انتهای دوره محاسبه شود.
- ارزیابی خود زبان‌آموز از پیشرفتش در ارزیابی نهایی نقش داشته باشد.
عوامل مهم در نمره‌دهی
پیشینه زبانی و فرهنگ زبان‌آموز، منحصر به فرد است. این کیفیت‌های متمایز بستری را برای معلم‌ها فراهم می‌کنند تا با دانش‌آموزان گفتگو کنند.
شما به عنوان یک معلم باید:
- داربست‌های متنوعی (scaffolds) را برای زبان‌آموزان بسازید و به این شکل معنی و هدف تمرین‌های شفاهی و کتبی را به آنها انتقال دهید.
- زمانی که زبان‌آموزان را برای انجام فعالیت گروهی در کلاس گروهبندی می‌کنید، سیاست خاصی را پیش بگیرید یعنی دلیل خاصی برای این دسته‌بندی داشته باشید.
- به زبان‌آموزان اجازه بدهید خودشان انتخاب کنند که چطور می‌خواهند در کلاس ارائه دهند (تصویری، شفاهی، دیجیتال یا کتبی). به آنها گوش دهید و نظرشان را بخواهید.
چند ایده کاربردی:
معلمان مدرسه هنگام مذاکره با زبان‌آموزان در مورد نمره‌هایشان چه می‌کنند؟ در اینجا چند ایده کاربردی آمده است:
- هدف‌گذاری کنید: با زبان‌آموزان اهداف طولانی مدتی را در مسیر یادگیری مشخص کنید. مثلاً ابتدا برای یک ترم و سپس اهداف بلند مدت‌تری را تعریف کنید. دقت کنید که در این اهداف و محتوا، علایق و میزان دانش زبان‌آموزان را هم در نظر بگیرید. برای مثال در دوران راهنمایی و در درس علوم اجتماعی درسی دربارۀ روز بنیانگذاری آمریکا وجود دارد. هدف این درس میتواند این مورد باشد: «زبان‌آموزان با دلیل و استدلال با هم بحث کنند که پس از انقلاب آمریکا آیا زبان انگلیسی باید در کشور غالب می‌شد یا مردم می‌توانستند به چند زبان مختلف در کشور صحبت می‌کردند.»
- معیار موفقیت در کلاس را مشخص کنید: در کلاس با همکاری زبان‌آموزان و با زبانی ساده و دوستانه معیار موفقیت را در پروژه‌های فردی و تکالیف بلندمدت مشخص کنید. این انتظارات لازم است که نتایج شفافی را انتقال دهند و زبان‌آموزان کاملاً متوجه شوند که این معیار چطور به نمره ختم می‌شود. از آنها بخواهید معیار را به انگلیسی بازگو کنند و یا به زبان مادریشان در دفترهایشان به عنوان یک راهنما بنویسند تا بعدا بتوانند به آن مراجعه کنند.
- از مدل نمره‌دهی معلم محور فاصله بگیرید و از مشارکت زبان‌آموز در کلاس استفاده کنید. در طی سال‌های آینده، کم‌کم بجای مدل گفتگوی معلم و زبان‌آموز، مدل ارزیابی زبان‌آموز و ارائه کنفرانس‌ها را جایگزین کنید. در این مدل زبان‌آموزان شواهدی به کلاس ارائه می‌دهند مبنی بر اینکه به اهدافشان رسیده‌اند.
- در کلاس با زبان‌آموزان به سوالات زیر پاسخ دهید و یک قرارداد مشترکی بنویسید:
- چه عواملی در یادگیری شما مؤثر است و چطور به شما در مسیر موفقیت کمک می‌کنند؟
- برای ارائه آموخته‌های خود، کدامیک از روش‌های دیداری، شفاهی، کتبی و دیجیتال را ترجیح می‌دهید؟
- از چه زبان‌هایی برای تحقیق و تحلیل محتوا استفاده می‌کنید؟
- سهم زبان‌آموز در خودارزیابی و نمره‌دهی چه خواهد بود؟
نمره مردودی به چه معناست؟
در کلاس آموزش زبان، زبان‌آموزان نباید بخاطر اینکه نمی‌توانند به زبان انگلیسی صحبت کنند نمره مردودی بگیرند. هیچ زبان‌آموزی نباید نمره F یا D بگیرد. مگر اینکه معلم مدارک کافی برای این موارد داشته باشد:
- معلم آموزش متناسب با سطح زبان‌آموز ارائه کرده است
- با وجود کتاب آموزشی متناسب، زبان‌آموز تلاش کافی نکرده است.
- جلسات مشاوره متعددی با زبان‌آموز برگزار شده است و در مورد ارزیابی‌ها و استراتژی‌های آموزشی با او صحبت شده است.
نتیجه‌گیری:
هرچند نمره‌دهی در سیستم آموزش و پرورش یک امر نهادینه شده است اما در واقع سیستم نمره‌دهی نباید برای همه افراد وابسته به یک فرمول باشد. برای نمره‌دادن به زبان‌آموزان ابتدا لازم است مطالب درسی فکر شده و با توجه به سطح آنها تنظیم شود و در ابتدای شروع دوره، معلم و زبان‌آموزان بدانند که در پایان دوره قرار است زبان‌آموزان چه انتظاراتی را برآورده کنند. در طول دوره لازم است معلم با آنها همراهی کند و در صورت مشاهده ضعف‌های درسی به آنها کمک کند. ارزیابی نهایی همراه با زبان‌آموز و با ارجاع به اهداف اولیه مشخص شود. در این صورت می‌توان گفت که سیستم ارزیابی تا حد ممکن عادلانه بوده است.
resources:
http://esolodyssey.learningwithlaurahj.org/
