معلم‌های عزیز سلام. من اومدم با یک خبر هیجان انگیز!
از این پس با شما هستم با مقالات خفن و موضوعات خفن‌تر با کمک مصاحبه گرفتن از اساتید حوزه‌ی آموزش زبان انگلیسی؛ در این مقاله با موضوع مهم فیدبک، به مصاحبه از خانم آرزو مقصودی پرداخته‌ایم. شما هم می‌توانید سؤالاتی مدنظر خود را از ما بپرسید تا در یک مقاله‌ی جامع و با کمک این بزرگواران به آنها پاسخ دهیم. پس با من همراه باشید! 🙂
فیدبک/بازخورد در آموزش زبان
به آن دسته از اطلاعاتی که توسط معلم به دانش‌آموز، و با هدف کمک به پیشرفت در یادگیری، تصحیح نکته‌ای خاص و یا تشویق دانش‌آموز صورت می‌پذیرد فیدبک گفته می‌شود.
نکته‌ی بسیار مهمی که در ابتدا باید در نظر بگیریم این است که برای بازخورد دادن، تمرکز و ارائه بازخورد نباید محدود به اشتباهات شود. بازخورد باید بین خطاها و نکات مثبت تقسیم شود و زبان‌آموزها برای آنچه که صحیح گفته‌اند یا بکار برده‌اند تشویق شوند. همچنین باید بدانیم که ارورها به طور کل Signs of learning هستند یعنی اگر اروری صورت نگیرد پیشرفت زبانی و یا یادگیری زبانی نیز صورت نمی‌گیرد؛ بنابراین ما به عنوان معلم باید حتماً در نظر داشته باشیم که داشتن ارور، نشانه‌ای از پیشرفت و یادگیری در بچه‌هاست و با بیان این موضوع مانع از دلسرد‌شدن آنها در فرایند یادگیری شویم.
فیدبک/بازخورد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا دانش‌آموز نیاز دارد از طرف معلم برای فعالیت‌هایش واکنش دریافت کند تا نقش Back seat role را نگیرد و بتواند بهتر عمل کند. البته این مسئله وابستگی زیادی به شخصیت هر دانش‌آموز دارد اما هرگز فیدبک دادن را فراموش نکنید.
گاهی نیاز است که به دانش‌آموزان نقش Driver’s seat بدهیم و بگذاریم خودشان سعی در تصحیح اشتباهاتان داشته باشند که این بسیار مفید و خوب است. اینکار را اینگونه می‌توانید انجام دهید که مثلاً به او زمان بدهید تا فکر کند و اشتباهاتش را بنویسد، برای صحبت‌های هم‌کلاسیش بازخورد بنویسد و یا برگه‌های فعالیت و یا هر چیزی را به آنها بدهید تا خودشان، خودشان یا دوستانشان را تصحیح کنند.
انواع فیدبک
Content Based Feedback:
بازخوردی که روی محتوای کلی که بچه‌ها تولید می‌کنند به آنها می‌دهیم.
در اینجا تمرکز به روی FLUENCY هست که باید Offline correction یا Late feedback (یادداشت کنیم در آخر کلاس و یا آخر فعالیت بگوییم) داشته باشیم. هر چقدر دیرتر در صحبت زبان‌آموزان مداخله کنیم و فیدبک بدهیم، از لحاظ communication و تولید زبانی برای آنها مفیدتر است.
Language Based Feedback:
یک فیدبک که روی language یا form می‌دهیم.
تمرکز به روی ACCURACY می‌باشد پس باید Online یا On the spot correction (در لحظه) داشته باشیم.
برای مثال زمانیکه در حال گوش کردن به صحبت بچه‌ها هستیم، می‌توانیم یکی از روش‌های زیر را استفاده کنیم:
- Recast: اشتباه زبان‌آموز رو بدون ارائه توضیح و کامنت اصلاح می‌کنیم.
- Elicitation: بدون ارائه توضیح، سعی می‌کنیم زبان‌آموز رو وادار کنیم اشتباهش رو اصلاح کنه.
- Clarification Request: از زبان‌آموزان سؤال بپرسیم تا توضیح بیشتری ارائه بدهند و صحبت‌های خودشون رو واضح‌تر کنند.
- Metalinguistic Feedback: با آگاهی‌دادن درباره ساختار صحیح جمله، از زبان‌آموز خواسته میشه که اشتباه خودش رو اصلاح کنه.
- Explicit Correction: به صورت مستقیم و صریح، اشتباه زبان‌آموز و شکل درست اون رو بیان می‌کنیم.
- Repetition: خطاها رو با بالا و پایین کردن لحن، برای زبان‌آموز تکرار می‌کنیم تا به اشتباه خودش پی ببره.
Supportive Feedback:
دیگر بحثی که مطرح است Supportive Feedback ها هستند که به Praise و Encouragement مربوط می‌شود؛ اما نباید چنین برداشت کنیم که لزوماً گفتن Good, Very Good, Great و کلماتی از این دست، motivating و خوب هستند.
در مورد Supportive Feedback باید توجه داشته باشیم که چه زمانی و به چه شکل فیدبک بدهیم. مثلاً اگر من در بازخورد از Good, Great, یا Excellent استفاده کنم، دانش‌آموز باید حتماً دلیل Praiseشدن و Encouragement صورت‌گرفته را بداند. به این نوع فیدبک Work specific feedback گفته می‌شود که در آن دلیل Praise یا Encouragement -که بسیار مهم است- برای دانش‌آموز مشخص می‌شود.
چگونه فیدبک مؤثر داشته باشیم؟
- به انواع فیدبک‌ها توجه کنیم (On the spot-Late) و بر اساس آن‌نوع فیدبک و هدف فعالیت (Accuracy or Fluency)، تصمیم بگیریم.
- بهتر است که فیدبک توسط خود شما صورت پذیرد تا دانش‌آموزان دیگر. با این حال خوب است اگر شما از خود دانش‌آموزان بپرسید که دوست دارند چطور تصحیح شوند. (توسط خودشان Self Correction / توسط دوستان،همکلاسی Peer Correction / توسط معلم Teacher Correction)
- بازخورد خود را به شیوه‌های مختلف ارائه دهید.
- می‌توانید آنها را روی کاغذ بنویسید و به دانش‌آموز بدهید (Written Feedback)
- با تن صدای مثبت به دانش‌آموز بگویید (Verbal Feedback)
- از gestureها و زبان بدنتان برای نشان دادن اشتباه در جمله کمک بگیرید (Nonverbal Feedback)
- می‌توانید در کنار هر دانش‌آموز بنشینید و اشتباهات آنها را بگویید و به سؤالات آنها پاسخ دهید (Individual Feedback).
- مطمئن شوید که بازخورد شما کاملاً مشخص شده و دانش‌آموز متوجه اشتباهش شده باشد و سردرگم نباشد.
آرزو حاجی مقصودی
دکتری آموزش زبان انگلیسی
مدرس دانشگاه
امیدوارم که از خواندن این مطلب لذت برده باشید. می‌توانید ادامه‌ی این مصاحبه را با موضوع Error Correction در اینجا بخوانید.
نظرات، سؤالات و موضوعات مورد علاقه خود را با ما در میان بگذارید تا در مصاحبه‌های بعدی به آنها بپردازیم.
ممنون از همراهی شما
ممنون از تیم eflhere, مفید و جالب بود