در یک کلاس زبان به عنوان یک معلم عوامل زیادی را میتوانید کنترل کنید اما اشتباهات زبانآموزان در حیطه کنترل شما نیستند. میدانیم که گاهی اشتباهات زبانآموز بر پروسه تدریس معلم تاثیر دارد، گاهی مانع پیشرفت جریان تدریس میشود و گاهی این جریان را کند میکند. در کلاس زبان لازم است معلم به زبانآموزان برای اصلاح اشتباهات خود یا self-correction کمک کند.
پیش از شروع این مقاله خوب است که در مورد فیدبک دادن به زبانآموز بیشتر بدانیم. در این مقاله میتوانید نکات مرتبط را بخوانید:
https://eflhere.com/some-tips-for-giving-feedback-to-language-learners/
در این مقاله ابتدا به این مطلب میپردازیم که چرا باید زبانآموزان اشتباه خودشان را اصلاح کنند و سپس راهکارهایی برای معلم ارائه میشود:
چرا زبانآموزان باید بگیرند که اشتباهات خودشان را اصلاح کنند:
- وقتی زبانآموزان اشتباهات خودشان را تصحیح میکنند، دید کلی نسبت به این اشتباهات پیدا میکنند. به مرور زمان متوجه میشوند که اکثر اشتباهات مربوط به کدام حوزه هستند: مثلا دایره لغت یا زمان جملات. در این صورت برای تصحیح و تقویت آن حوزه تلاش میکنند.
- این کار به آنها کمک میکند که صدای خودشان را بشنوند. بسیاری از زبانآموزان بدون اینکه وقت بگذارند و افکارشان را مرتب کنند با عجله به سوال جواب میدهند.
- درک بهتری از زبان پیدا میکنند. با استفاده از این روش زبانآموزان فقط سعی نمیکنند که کلمات را به هم بچسبانند و انگلیسی صحبت کنند. آنها واقعا متوجه مطلب میشوند.
- زبانآموزان مسئولیت یادگیریشان را به عهده میگیرند. از آنجا که معلم همواره همراه آنها نیست تا اشکالاتشان را تصحیح کند، آنها یاد میگیرند که مستقل باشند.
- به بالا رفتن اعتماد به نفس آنها کمک میکند. وقتی معلم مدام اشتباهات زبانآموزان را مستقیماً تصحیح کند، آنها بیشتر متوجه اشتباهاتشان میشوند ولی از طرف دیگر این امر بر اعتماد به نفسشان تاثیر منفی دارد. اما وقتی آنها بتوانند اشتباهات خودشان را تصحیح کنند، در واقع مسئولیت کارشان را به عهده گرفتهاند و این اشتباهات کمتر جلب توجه میکند.
چند راهکار برای کمک به زبانآموزان تا اشتباهات خودشان را تصحیح کنند (self_correction):
-
خودتان را به نشنیدن بزنید
این آسانترین روش است و بسیاری از معلمان این روش را ترجیح میدهند. اگر شما هم از نقشبازی کردن در کلاس خوشتان میآید، احتمالا از این مورد استقبال میکنید. این روش به این صورت است که:
اگر به طور مثال زبانآموزی گفت:
“Yesterday I leaved the school at 5 pm”
تظاهر کنید که حرف او را نشنیدهاید و بگویید: «ببخشید میشه تکرار کنید؟». تا جایی که ممکن است حالت صورتتان طوری باشد که انگار واقعاً در این موقعیت گیج شدهاید. زبانآموز مجبور است که دوباره حرفش را تکرار کند و در اکثر موارد آنها بار دوم حرفشان را تصحیح میکنند. اگر باز زبانآموز همان جمله اشتباه را تکرار کرد و متوجه خطایش نشد، این بار شما تظاهر کنید که قسمت اشتباه جمله را نشنیدهاید و بگویید:
«You said you did what at 5 pm? You …..what?»
-
غلطها را بنویسید
اگر روش «خودتان را به نشنیدن بزنید» چندان موثر نبود، اشتباهات را روی تخته بنویسید. در اینجا به دو روش میتوانید عمل کنید:
– جملات را همانطور که زبانآموز گفته بنویسید و از او بخواهید تا آن را تصحیح کند. در این روش باید خاطرجمع باشیم که زبانآموزان دیگر را به اشتباه نینداختهایم. یعنی اکثر موارد وقتی عبارتی را روی تخته مینویسیم که درست است و قرار است زبانآموزان آن را به کار بگیرند. در اینجا اما باید از علائمی روی تخته استفاده کنیم که همه زبانآموزان از جمله آنها که در آن لحظه حواسشان پرت است، متوجه شوند که ما در حال بررسی جمله غلط هستیم.
-جمله زبانآموز را روی تخته بنویسید اما قسمتی که غلط است را خالی بگذارید. از زبانآموز بخواهید که جای خالی را با کلمه درست پر کند.
-
از کارت تصحیح (correction card) استفاده کنید
وقتی زبانآموزان در حال ارائه در کلاس هستند، برای اکثر معلمان پریدن وسط حرف زبانآموز و تصحیح او کار چندان مناسبی نیست. پس چطور به آنها کمک کنیم تا خودشان را تصحیح کنند؟ به کمک کارت تصحیح ( توجه کنید که اسم این کارتها «کارت اشتباهها» نیست. اینها «کارت تصحیح» هستند. تصحیح بار مثبت دارد.) زمانیکه زبانآموز در حال ارائه است، اشتباهات او را روی یک تکه کاغذ بنویسید. پس از اینکه حرفش تمام شد، بخاطر ارائه خوبی که داشته او را تشویق کنید و اگر نکات مثبتی در او دیدید بگویید (مثلا کاربرد مناسب لغات!) سپس به زبانآموز بگویید که حالا میخواهم در مورد مواردی که روی کارت تصحیح نوشتهام با تو صحبت کنم. یک مستطیل بزرگ روی تخته بکشید و اشتباهات را درون آن بنویسید. میتوانید از او بخواهید که جملات را تصحیح کند یا جاهای خالی را با کلمات درست پر کند.
-
از زبان بدن استفاده کنید
برای کمک به self-correction از یک راه سادهتر نیز که میتوان استفاده کرد که هم توجه زبانآموز را به خوب جلب کنید و هم حرف او را قطع نکنید: استفاده از زبان بدن. مثلا وقتی زبانآموزان به انگلیسی صحبت میکنند اما فراموش میکنند فعل را در زمان گذشته استفاده کنند، من با حرکات دستم به آنها میفهمانم که از فعل در زمان گذشته استفاده کنند مثلا با شصتم به پشت سر اشاره میکنم یا دستم را در جهت عکس در هوا تکان میدهم. در این صورت زبانآموز بلافاصله از زمان گذشته استفاده میکند. میتوانید از علامتهای مختلف برای اشتباهات مختلف زبانآموزان استفاده کنید مثلا اگر کلمات را در ترتیب درست استفاده نمیکنند میتوانید با استفاده از انگشتان دست، ترتیب کلمات را به آنها یادآوری کنید.
-
استفاده از پرچم رنگی
زمانیکه زبانآموز در کلاس اشتباه میکند، میتوانید از پرچم رنگی مثلا به رنگ قرمز استفاده کنید. این روش هنگام فعالیت دریلینگ/ drilling بسیار کاربردی است. در لینک زیر در مورد دریلینگ بیشتر بخوانید:
https://eflhere.com/drilling-is-common-and-practical-in-language-classes/
-
نکتهای جالب در مورد writing
عموماً معلمها با رنگ قرمز برگه زبانآموزان را تصحیح میکنند و به او برمیگردانند. تا حالا به این موضوع توجه کردهاید که وقتی زبانآموزان برگه اصلاح شده با رنگ قرمز را میبینند چه احساسی دارند؟ احتمالا احساس خیلی خوبی ندارند. بهتر است راه دیگری را امتحان کنید. برخی از اشتباهات را تصحیح کنید و دور موارد دیگر خط بکشید. اجازه دهید زبانآموزان خودشان آنها را تصحیح کنند و کمکم مهارت self_correction را بیاموزند. مثلا اگر هدف از نوشتن رایتینگ، نوشتن اتفاقی در گذشته است، تمام اشتباهاتی که ربطی به فعل زمان گذشته ندارند را تصحیح کنید، مثلا دیکته کلمات یا حروف اضافه. سپس در حاشیه ورقه در مورد اشتباهات تصحیح نشده توضیح دهید و از زبانآموز بخواهید که آن را تصحیح کند. ببینید آیا او میتواند اشتباهات را پیدا کند.
Resource: